Bericht over de centrale examens

Namens Otto Gradstein

Sinds een aantal jaren leeft er onder veel docenten klassieke talen het gevoel dat het eindexamenprogramma ‘overladen’ is, wat kan zorgen voor mindere motivatie en prestaties van de leerlingen. Een van de doelen van de vakvernieuwing is dan ook om, naast het ruimte maken voor nieuwe inhouden, dit gevoel van overladenheid te verminderen. Omdat er echter pas in 2031 voor het eerst examen nieuwe stijl wordt gedaan, is de VCN, in lijn met het advies van de vakvernieuwingscommissie (SLO), in overleg geweest met de Belangengroep Gymnasiale Vorming (BGV), de Stichting Het Zelfstandig Gymnasium (SHZG) en het College voor Toetsen en Examens (CvTE), om te zien op welke manieren er al eerder iets gedaan kan worden om de druk op onze eindexamenkandidaten te verlichten en in klas 6 meer ruimte te creëren voor verdieping. We hebben uiteindelijk een aantal vragen voorgelegd aan het CvTE om ook voor de examens 2028-2030 al maatregelen te treffen om het gevoel van overladenheid bij de examenprogramma’s voor Grieks en Latijn te verminderen. Kortgeleden hebben we bericht gekregen van het CvTE over de besluiten die hierover genomen zijn.

Het eindexamenpensum wordt teruggebracht van ongeveer 20 naar ongeveer 18 pagina’s OCT. Dat is een minder grote stap dan de VCN graag had gezien, maar het levert wel enige ruimte om te verdiepen en om eventueel al proef te draaien met onderdelen die in het nieuwe examenprogramma een grotere rol gaan spelen, zoals actualisatie, receptie en personalisatie. Bij deze beslissing heeft het CvTE laten meewegen dat het onzeker is welke impact een verkleining van het pensum zal hebben op het vertaalniveau van de leerlingen. Bij de precieze vaststelling wordt overigens nu al rekening gehouden met de moeilijkheidsgraad van de passages, en dat blijft in de toekomst ook zo.
Het totale aantal pagina’s van te bestuderen teksten in vertaling en teksten ter vergelijking is vastgesteld op ongeveer 25-35 OCT-pagina’s (waar de usance de afgelopen jaren ongeveer 35 was).
De schaallengte van het examen wordt per 2026 al verlaagd naar 72 punten, een vermindering met 4 punten (waarvan 2 punten bij de vragen en 2 punten bij de proefvertaling).

Al met al is de VCN tevreden dat er maatregelen getroffen worden, al zijn het geen grote stappen. We hopen dat deze veranderingen de examendocenten en hun leerlingen wat lucht geven, en dat ze bijdragen aan de aantrekkelijkheid van onze vakken, de motivatie van de leerlingen, en hun prestaties op het CE. We danken het CvTE, en ook de BGV, SHZG en SLO voor de constructieve samenwerking die we op dit dossier hebben gehad.